محمدحسن رزاقی: چند سالی است که رشته موتورسواری در ایران، رنگ و بوی خاصی به خود گرفته است. برگزاری مسابقات و تورهای موتورسواری در سطح استان و کشور به همراه مراسم های مختلف، نشان می دهد که مسئولین اهمیت ویژه ای برای این رشته ورزشی پرهیجان قایل هستند. در این شماره از هفته نامه دنیای خودرو، به سراغ آقای علی هاشمی رئیس سابق موتور ریس هیات موتورسواری و اتومبیلرانی استان تهران رفتیم. در این مصاحبه خبری، از درد و دل و مشکلات این رشته نبود. تنها موضوعی که در این مصاحبه مورد توجه قرار داشت شیوه وارد کردن و خرید و فروش موتورهای سنگین بود که در پی می خوانید:








خرید و فروش تنها از سه روش
موتورسیکلت هایی که به صورت قانونی وارد کشور می شوند دارای سه نوع سند هستند. سند اول برای موتورهایی هست که از گمرکات کشور ترخیص شده اند. در این روش، تعرفه 65درصد به آن ها تعلق می گیرد. شماره شاسی و انجین (پیشرانه) و نوع موتورسیکلت بر روی برگه سبز گمرکی و سندشان قید شده است. خرید و فروش این دسته از موتورها هیچ مانعی ندارد، زیرا به عنوان کالای قاچاق شناخته نمی شوند. این تعرفه 65درصدی برای تمام موتورسیکلت ها با حجم های مختلف اعمال می شود. این تعرفه، غیرورزشی است که در زمان گذشته وارد کردن موتورها از این طریق صورت می گرفت.دومین سند، برای موتورسیکلت های مصادره شده است که قابل نقل و انتقال نیز هستند. نام این سندها، اموال تملیکی است. موتورسیکلت هایی که دولت به هر دلیلی آن ها را ضبط و مصادره می کند در این گروه جای می گیرند. این موتورها که در ابتدا مصادره شده اند، بعد از برگزاری یک مزایده فروخته می شوند. این دسته از موتورها دو نوع هستند. در گذشته، مدل های اول را با شماره شاسی و شماره موتور می فروختند که ظاهر و بخش فنی آن ها کاملاً مستهلک بوده است و مالک جدید باید موتور را مجدداً بازسازی می کرد و مورد استفاده قرار می داد. البته جدیداً این موتورها را به صورت اوراقی در اختیار مالکین جدید قرار می دهند، زیرا شماره شاسی و شماره موتور سنگ می خورد. ولی از نظر قانونی هیچ مشکلی برای این دسته از موتورها پیش نمی آید و به عنوان کالای قاچاق شناخته نمی شوند.سومین سند، سند صادره توسط ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) است. این سندها نیز شبیه به سندهای تملیکی است. برخی از موتورهایی که مصادره می شوند به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) ارجاع داده می شوند. این موتورها نیز به خاطر اینکه قاچاق نیستند، خرید و فروش می شوند. البته برای به نام زدن این دسته از موتورها حتماً باید مالک اول که موتور را بعد از مزایده خریده نیز حضور داشته باشد. مثلاً شما در یک مزایده برنده شده اید و موتور را خریداری می کنید، در این صورت سند اولیه موتور به نام شما زده خواهد شد. بعد از آن برای نقل و انتقال موتور در دفترخانه ها باید شما به عنوان مالک اول موتور نیز حضور یابید. البته امیدواریم این موتورسیکلت ها با همکاری دیگر بخش ها و سازمان ها به زودی بتوانند پلاک ملی دریافت نمایند تا به صورت قطعی سند دریافت کنند. در حال حاضر این سه دسته از موتورها به صورت وکالت کار و فروش در دفترخانه ها سند دریافت می کنند و قابل خرید و فروش هستند.موتورسیکلت هایی هم که به صورت قانونی وارد کشور می شوند، درون پالت قرار دارند. البته در یک صورت امکان دارد که موتورسیکلت های قانونی به صورت جداگانه (شاسی در یک پالت، انجین در یک پالت دیگر) وارد کشور شوند. آن هم ثبت یک شرکت برای ورود موتورسیکلت با حجم بالا است. در صورت ثبت شرکت، می توان موتورسیکلت را به صورت CKD وارد ایران کرد. با ورود موتور به صورت CKD می توان آن را در کارخانه و شرکت موردنظر مونتاژ نمود و در اختیار شخص قرار داد. این نوع روش نیز دارای سند شرکتی بوده و به همراه دیگر مدارک گمرکی از تعرفه گمرکی کمتری نسبت به دیگر موتورسیکلت ها برخوردار خواهد بود.

از کجا می توان موتور سنگین تهیه کرد؟
به خاطر محدود بودن تعداد این دسته از موتورها، باید برای پیدا کردن و تهیه آنها به بخش های ورزشی و همچنین افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند مراجعه کنید. همچنین در محدوده های پیست سرعت و کارتینگ آزادی می توانید موتور موردنظر خود را پیدا کنید و خریداری کنید. البته برای یافتن موتورهای سنگین تنها در روزهای تمرین و مسابقه می توانید مراجعه کنید. البته تعداد خیلی محدود و انگشت شمارتری در محدوده های خیابان ولیعصر و 17 شهریور تهران نیز قابل رویت هستند که سند و مدارک آن ها کاملاً قانونی است. موتورهایی که به صورت قانونی وارد کشور می شوند نیز می توانند پشت ویترین نمایشگاه ها قرار بگیرند.

برای فروش یک موتور1000 چند وقت باید منتظر ماند؟
موتور سنگین به عنوان وسیله نقلیه خاص به حساب می آید و عمومیت آنچنانی ندارد. به همین خاطر هر شخصی به دنبال این دسته از موتورها نمی رود. به علت آنکه استفاده از موتور سنگین در کشور هنوز به طور کامل مهیا نشده و استفاده از آن به صورت ورزشی است، برای همین خیلی کم وارد می شود. به همین خاطر خریداران کمتری را دارد. البته موتورهای سنگین قانونی که در کشور وجود دارد به علت تعداد کم آن ها و مشکلات زیاد در ورودشان از مبادی قانونی به کشور، قیمت بالاتری دارند و بیشتر مالکین تمایلی به فروش آن ها ندارند. در صورتی که شرایط ورود موتورهای سنگین به کشور آسان تر شود شاهد کاهش قیمت آن ها و همچنین خرید و فروش آسان تری خواهیم بود.

آگهی در روزنامه!
برای آگهی کردن در روزنامه نیز هیچ ممنوعیت خاصی وجود ندارد. اما در صورت نبود مدارک قانونی، موتور به عنوان کالای قاچاق شناخته می شود. البته از آنجایی که همه افرادی که موتور سنگین دارند به نوعی با یکدیگر در ارتباط هستند موتورها بین خودشان خرید و فروش می شود و نیاز چندانی برای آگهی کردن در روزنامه را ندارند. البته سایت هایی هم هستند که در زمینه خرید و فروش موتور فعالیت می کنند. اما اصلی ترین مشکل در این سایت ها، اطمینان طرفین به یکدیگر در دنیای مجازی است. البته افرادی که به صورت غیرقانونی موتور سنگین وارد می کنند راه های فروش موتور را پیدا می کنند و کمتر به سراغ آگهی در روزنامه و سایت می روند.

آمار موتور سنگین های موجود
در مورد آمار دقیق موتورهای سنگین موجود در کشور به هیچ عنوان نمی توان عدد خاصی را بیان کرد. بهتر است این گونه بیان کنیم که آمار حدودی موتورهای سنگین وارد شده از مبادی قانونی به کشور کمتر از 400 دستگاه بوده است. در تهران نیز این عدد بین 50 تا 100 دستگاه برای موتورهای قانونی تخمین زده می شود. البته آماری از ستاد اموال تملیکی و ستاد اجرایی حضرت امام (ره) نیز در دست نداریم. یکی از دلایل کم بودن این موتورها در کشور شرایط بسیار سخت و دست و پا گیری است که باید آن ها را طی نمود تا بتوان یک دستگاه موتورسیکلت بالای 250 سی سی وارد کشور کرد. همچنین به هیچ عنوان نمی توان آمار حدودی موتورهای غیرقانونی وارد شده به کشور را تخمین زد. زیرا افراد مختلفی هستند که در شهرهای دیگری به غیر از تهران اقدام به وارد نمودن این دسته از موتورها به کشور می کنند و برای آنکه مشکلی برایشان پیش نیاید به هیچ عنوان آمار دقیق خود را بازگو نمی کنند. تا آنجایی که ما اطلاع داریم اداره آگاهی بیشتر این موتورها را جمع آوری نموده است که در سوله های گمرک نگهداری می شوند.

موتور سنگین هم بیمه می شود!
بیمه کردن وسایل نقلیه اجباری است. از آنجایی که موتورهای سنگین نیز به عنوان یک وسیله نقلیه به حساب می آیند بیمه شخص ثالث به آنها نیز تعلق می گیرد. حتی در چند سال گذشته تعدادی از موتورهای سنگین را توانستیم بیمه بدنه و شخص ثالث نماییم. حتی حادثه هایی که در پیست رخ داده است، بیمه خسارت را با نظر کارشناسی ورزشی پرداخت کرده است.

تأمین قطعات و لوازم مورد نیاز
موتورهای سنگین در دیگر کشورها همانند خودرو دارای خدمات پس از فروش و گارانتی هستند. بسیاری از آن ها علاوه بر گارانتی یک ساله دارای گارانتی جداگانه 100 هزار کیلومتری برای پیشرانه هستند. تأمین قطعات و لوازم مصرفی موتورهای سنگین از طریق کشورهای حوزه خلیج فارس صورت می پذیرد. قطعات مصرفی نظیر لاستیک ها، لنت ها و صفحه کلاچ از طریق گمرک ایران وارد کشور می شوند و با پرداخت عوارض و گمرکی قابل ترخیص هستند. تعرفه این قطعات بسته به نوع آن ها دارد و بین 10درصد تا 35درصد در نظر گرفته می شوند. برای تعمیر و تعویض قطعات نیز هیات موتورسواری و اتومبیلرانی استان تهران و فدراسیون اتومبیلرانی و موتورسواری افراد مورد اعتماد خود را معرفی می کنند. این افراد علاوه بر اینکه در زمینه موتورسواری فعالیت دارند در بخش فنی موتورهای سنگین نیز تجربه و تخصص بالایی دارند.

قیمت موتورها بعد از 10 ماه
قیمت موتورهای سنگین به دلیل عدم ساخت داخل و وارداتی بودن آن ها، با نوسانات نرخ ارز تغییر می کنند. به طور مثال در سال 2006 موتورسیکلت CBR1000 در پالت را با قیمت 15 میلیون تومان خریداری می کردیم. ولی الان با چنین قیمتی به هیچ عنوان نمی توان سراغ این دسته از موتورهای سنگین رفت، زیرا علاوه بر اینکه قیمت اصلی موتورها توسط کارخانه افزایش یافته است افزایش ارز نیز تأثیر بسزایی در بالا رفتن هزینه ها و قیمت تمام شده موتور داشته است. به همین دلیل نبود موتورهای روز دنیا به مقدار لازم در بازار، باعث می شود قیمت قطعی آن ها مشخص نشود. ضمن اینکه برای خرید این دسته از موتورها باید قیمت تجاری آن ها را در نظر گرفت. معمولاً افرادی که موتورهای سنگین را خریداری می کنند سعی می کنند با قیمت تجاری آن ها را تهیه نمایند زیرا ارزان تر از بازار برایشان درمی آید. البته هم اکنون در بازار آزاد گران ترین موتور هوندا گلدوینگ با پیشرانه 1800 سی سی شش سیلندر مدل 2013 است که بیش از 150 میلیون تومان قیمت گذاری شده است.