سیستم تعلیق خودرو هر چند به دلیل محل قرارگیری، کمتر به چشم می آید اما نقش بسیار مهمی در کارکرد خودرو دارد و به همین دلیل خودروسازان همواره تلاش می کنند توانمندی های این سیستم را ارتقاء دهند.سیستم های تعلیق در بیش از یک قرنی که از اختراع خودرو میگذرد در انواع مختلفی توسعه پیدا کرده اند و همین مسئله باعث شده پرداختن به همه آنها نیازمند فضای زیادی باشد که عملاً ناممکن است. به همین دلیل از این پس به صورت متناوب، در هر شماره مباحث مختلف مرتبط با سیستم تعلیق خودرو را مرور میکنیم. برای شروع، به سراغ سیستم تعلیق جناغی دوبل میرویم که هر چند سادگی سیستم تعلیق مکفرسون را ندارد، اما می تواند قابلیت کنترل و آسایش بیشتری ایجاد کند و به همین دلیل امروزه خودروسازان در بسیاری از محصولات لوکس و متوسط خود از این سیستم استفاده می کنند. این سیستم تعلیق گاهی با نامهای دیگری نیز نامیده میشود که احتمالاً بارها در مقالات مختلف آنها را شنیده اید هر چند در نهایت آنگونه که در ادامه خواهیم دید همه آنها از زیرمجموعه های سیستم تعلیق جناغی دوبل هستند.




سیستم تعلیق خودرو هر چند معمولاً به چشم نمی آید اما شاید یکی از مهمترین بخش های خودرو باشد چرا که تایر (به عنوان تنها بخش در تماس با زمین) بر روی این بخش «معلق» است و عملاً سیستم تعلیق وظیفه نگهداری مجموعه تایر و محور چرخها را بر عهده دارد. شاید در نگاه اول، اتصال مجموعه محور به خودرو به وسیله سیستم تعلیق ساده به نظر برسد اما در اصل این سیستم در طی دوران حیات صنعت خودرو پیشرفت های زیادی را به خود دیده و خودروسازان در مسیر افزایش راحتی و ارتقاء هندلینگ خودرو، روشهای جدید را برای این اتصال توسعه داده اند که یکی از مؤثرترین آنها سیستم تعلیق جناغی دوبل است. این سیستم همانگونه که از نام آن پیدا است، از دو بخش جناغی شکل تشکیل شده که مجموعه کاسه چرخ و در نتیجه تایر را بر روی خود نگه می دارند. این دو بخش جناغی شکل (که معمولاً به دلیل شکل خاصشان از آنها با عنوان بازوهای Aشکل یا A-arm یاد میشود) از نقطه بالایی یا رأس جناغ به سمت چرخ متصل اند و از دو انتهای خود به وسیله مفصل هایی به شاسی خودرو وصل میشوند. به این ترتیب در سیستم جناغی دوبل، هر چرخ از چهار نقطه با شاسی خودرو در ارتباط است ضمن آنکه کاسه چرخ هم از دو بخش بالایی و پایینی به این سیستم متصل است. این سیستم گاهی با نام double A-arms یا بازوهای دوبل A شکل هم نامیده میشود. علت تاکید بر کلمه دوبل در این نامگذاری آن است که در برخی دیگر از سیستم های تعلیق (همچون مکفرسون) گاهی یکی از این بازوها مورد استفاده قرار میگیرد اما برتری مهم سیستم جناغی دوبل، استفاده از توان همزمان هر دو بازو است.یکی از مهمترین مزایای سیستم جناغی دوبل در ساختار ویژه آن نهفته است که این سیستم را از تعلیق مکفرسون متمایز (و برتر) میکند. برای این برتری ابتدا یک بار دیگر نگاه دقیق تری به ساختار این سیستم بیندازید. در این سیستم همان گونه که پیش از این گفتیم، کاسه چرخ از بالا و پایین خود به رأسهای دو بازو متصل است و میتواند بر روی اتصالات خود بازی کند. حال تصور کنید به دلیل برخورد با یک برآمدگی بر روی سطح زمین، محور چرخ باید بالا بیاید. در این حالت دو بازو به صورت موازی حرکت می کنند و به دلیل اتصال آنها به کاسه چرخ، تایر نیز دقیقاً به موازات محور اولیه خود حرکت میکند. به این ترتیب، چرخ در این سیستم در بالاتری و پایین ترین وضعیت میتواند زاویه اولیه خود با محور عمودی را حفظ کند و این مسئله یک مزیت بزرگ برای این سیستم به شمار میرود. زاویه چرخ نسبت به محور عمودی که زاویه کمبر نامیده میشود، نقش مهمی در حفظ تعادل خودرو دارد و در تعلیق جناغی دوبل، با تغییر ارتفاع سیستم تعلیق که میتواند در اثر برخورد با موانع و یا فشار ناشی از پیچیدن باشد، زاویه کمبر که معمولاً منفی تنظیم میشود (به معنی آن که بالای چرخ اندکی به سمت بدنه متمایل است و پایین چرخ اندکی به سمت بیرون خودرو) بر هم نمی خورد و یا حتی منفیتر میشود در حالی که در سیستم مک فرسون در نوسانات بالا، زاویه کمبر به سمت مثبت میل پیدا میکند. بازوهای بالایی و پایینی طول تقریباً برابری با یکدیگر دارند اما معمولاً برای ایجاد زاویه کمبر منفی در چرخ ها، طول بازوی بالایی اندکی کمتر از بازوی پایینی در نظر گرفته میشود.

انواع سیستم تعلیق جناغی دوبل
هر چند اصول کلی سیستم تعلیق جناغی دوبل، همانگونه که در بالا به آن اشاره شد بر اساس وجود دو بازو در بالا و پایین چرخ است، اما این سیستم در شکلهای مختلفی در خودروها دیده میشود. عمومی ترین وضعیت که تقریباً در بیشتر خودروها مورد استفاده قرار می گیرد، نمونه ایی است که فنر و کمک فنرها از میان بازوی بالایی عبور میکند. در این وضعیت مجموعه فنر و کمک فنر که به صورت یکپارچه است، از میان بازوی بالایی عبور میکند و در ادامه بر روی بازوی پایینی قرار می گیرد. به دلیل آنکه در این ساختار، بخش عمده ای از فشار خودرو بر روی بازوی پایینی است، این بازو باید مستحکم تر از بازوی بالایی باشد و به همین دلیل معمولاً به صورت یکپارچه ساخته میشود. مهمترین مزیت این ساختار، فضای کمتری است که اشغال می کند. یکی دیگر از ساختارهای سیستم تعلیق جناغی دوبل که البته عمومیت بسیار کمی دارد، ساختاری است که در آن مجموعه فنر و کمک فنر بر روی بازوی بالا قرار می گیرد و به این ترتیب این بازو وظیفه اصلی تحمل باز خودرو را بر عهده دارد و بازوی پایینی تنها نقش تثبیت کننده کاسه چرخ را انجام میدهد. مهمترین مشکل در این ساختار، فضای زیادی است که اشغال می شود و به همین دلیل نمی توان از آن در بسیاری از خودروها استفاده کرد. در بعضی از خودروها و به ویژه انواع اسپرت در گذشته، ساختار دیگری نیز عمومیت داشت که در آن فنر و کمک فنر، در فضای بین دو بازو بر روی بدنه خودرو نصب میشدند به همین دلیل با زاویه ای رو به بیرون، قرار می گرفتند. مهمترین مزیت این ساختار اشغال کمترین میزان فضا است هرچند در خودروهای سواری این مسئله آنقدر حاد نیست و به همین دلیل کمتر از این ساختار استفاده میشود.