وقتی 22 تیپ پراید در شش مدل کلی از کارخانه سایپا بیرون می آید، چگونه از میان آنها، خودروی مورد نظرمان را انتخاب کنیم؟ تفاوت این تیپ ها با یکدیگر در چیست؟ بعد از حدود 20 سال از ورود پراید به بازار کشور این خودرو امروز با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می کند؟ عمده مشکلات فنی پرایدها در کدام بخش هاست؟ کدام مدل ها محبوب ترند و کدام مدل ها کم استقبال؟ در این شماره پاسخ این سئوالات را داده ایم.

پراید نسیم
بعد از تغییراتی که سایپا بر روی سپرها و چراغ های پراید سدان و هاچ بک اعمال کرد، این مدل ها را با نام های نسیم و صبا به بازار عرضه کرد. نسیم همان مدل هاچ بک است. این خودرو یک انجین 1323 سی سی انژکتوری دارد. موتور نسیم می تواند در دور 5500 ،63 اسب بخار نیرو تولید کند. گیربکس این خودرو نیز پنج سرعته است. موتور چهار سیلندر این خودرو قدرتمند نیست اما به دلیل وزن کم نسیم که به زحمت به 800 کیلوگرم می رسد شتاب صفر تا 100 این خودرو را به 13.7 ثانیه رسانده است. این شتاب حتی از بسیاری از محصولات گران تر بازار هم بهتر است اما گشتاور این موتور عددی بیش از 103 نیوتن متر نیست. به همین دلیل باید در مسیرهای پر شیب با معکوس کشیدن های پی در پی کنار بیاید. تازه این زمانی بدتر می شود که خودرو با سرنشین کامل یا صندوق بار پر در حرکت باشد اما مصرف سوخت ترکیبی کمتر از 7 لیتر این خودرو فاکتوری است که باعث می شود برای خریدش وسوسه شوید. طول کلی اش 3615 میلی متر و عرض آن 1605 میلی متر است. این ابعاد برای خودرویی که بیشتر درون ترافیک شهر تردد می کند بسیار ایده آل است. فرمان این خودرو هیدرولیک نیست و ترمزها نیز در جلو دیسکی و در عقب کاسه ای هستند. نسیم، ترمز ABS هم ندارد. تهویه مطبوع و قفل مرکزی از دیگر امکانات این خودرو هستند. در نهایت هم باید به شیشه های رنگی، شیشه گرمکن عقب و قالپاق های چرخ ها به عنوان امکانات بسنده کنید. در ضمن سپرها نیز همرنگ بدنه نیستند.

پراید صبا
مدل صبا را باید یک نسیم صندوق دار بنامیم. از نظر فنی این خودرو هیچ تفاوتی با مدل نسیم ندارد و تنها صندوق عقب این خودرو است که باعث تمایزش از نسیم می شود. البته این صندوق عقب حدود 65 کیلوگرم اضافه وزن را برای این خودرو به ارمغان آورده است که باعث شده شتاب صفر تا 100 کیلومترش به 14.5 ثانیه برسد تا کمی کندتر از نسیم باشد. البته اگر با وزن بالا و در مسیرهای پر شیب تردد نکنید مصرف سوخت ترکیبی صبای شما بیش از 7.2 لیتر نمی شود. گشتاور 103 نیوتن متری موتور هم در دور 2800 در اختیار شماست. دستیابی به گشتاور در دورهای پایین خود مزیتی در جهت کاهش مصرف سوخت است. طول این خودرو که یک سدان کوچک شهری است، به 3935 میلی متر و عرض آن به 1605 میلی متر می رسد. حجم مخزن سوختش مانند مدل نسیم 37 لیتر است. شیشه گرمکن عقب و شیشه بالابرهای برقی درب های جلو، به اضافه سیستم تهویه مطبوع از جمله امکانات این خودرو است.

141
این مدل با تریم داخلی متفاوتی نسبت به نسیم و صبا ساخته شد. همین طور در شکل ظاهری و به خصوص بخش عقب بدنه تجدیدنظرهایی صورت گرفت. 141 در پنج تیپ مختلف ساخته شد. این خودرو از نظر فنی با مدل صبا و نسیم تفاوتی ندارد و همان موتور 1.3 و گیربکس پنج سرعته این دو خودرو بر روی 141 هم نصب می شود. مصرف ترکیبی آن هم حدود 7.2 لیتر در یکصد کیلومتر است. پرآپشن ترین 141 تیپ EX نام دارد. این مدل امکاناتی نظیر، تریم داخلی جدید، چراغ مه شکن، بدنه تقویت شده، ایربگ راننده، قفل مرکزی، ترمز ABS ، فرمان هیدرولیک، سیستم ایمنی ایموبلایزر و تنظیم ارتفاع چراغ ها را به خریداران عرضه می کند. تیپ SX همه امکانات ذکر شده به جز ایربگ را دارد. در تیپ SL باید قید فرمان هیدرولیک و ایربگ را هم بزنید. در تیپ LX فرمان هیدرولیک به لیست امکانات بازمی گردد ولی خبری از ایربگ نیست. کم آپشن ترین 141 هم تیپ ST است چون فرمان هیدرولیک، ترمز ABS و ایربگ را به خریدار ارائه نمی کند.

پراید 111
111 عضو چهارم خانواده پر جمعیت پراید است که از نظر فنی با دیگر اعضای خانواده اش تفاوتی ندارد. این خودرو از همان موتور 1.3 لیتری 63 اسب بخاری و گیربکس پنج سرعته دستی بهره می برد. وزن این خودرو حدود 850 کیلوگرم است و مصرف سوخت ترکیبی آن نیز حدود 7.2 لیتر است. اما نکته ای که باعث استقبال بازار از این خودرو شده است طراحی ظاهری مناسب و بدنه تقویت شده آن است. به طوری که بسیاری عقیده دارند زیباترین پرایدی است که تا به حال ساخته شده است. این خودرو هم در پنج تیپ ساخته می شود. اگر یک 111 تیپ EX را خریداری کنید، از امکاناتی همچون تریم داخلی جدید، فرمان هیدرولیک، ترمز ABS، ایربگ راننده، قفل مرکزی، رادیو CD و USB، کمربندهای ایمنی قابل تنظیم، سیستم ضد سرقت ایموبلایزر، گرمکن شیشه عقب، برف پاک کن شیشه عقب، آینه ای تاشو و سپر و زه های هم رنگ بدنه بهره مند می شوید. در تیپ SX ایربگ حذف شده است. تیپ SL علاوه بر ایربگ فرمان هیدرولیک را نیز به خریدار ارائه نمی کند. مدل LX فرمان هیدرولیک را در اختیارتان قرار می دهد اما در عوض ترمز ABS و ایربگ در این خودرو وجود ندارد. اگرچه طبق قانون در سال جاری همه مدل های پراید باید مجهز به ترمز ABS باشند. ST کم آپشن ترین تیپ 111 است. در لیست امکانات این تیپ فرمان هیدرولیک، ترمز ABS و ایربگ وجود ندارد.

پراید 131
پراید 131 نسخه ای مقاوم شده از مدل صبا است. 131 تغییراتی هرچند کوچک در نمای ظاهری و داخلی دارد. تریم داخلی جدید این خودرو باعث شده یکنواختی کابین پراید تا حدود زیادی از بین برود. در نمای ظاهری نیز گرافیک چراغ ها کمی محتاطانه تغییر کرده است. پیشرانه و گیربکس پراید 131 هم مثل دیگر پرایدهاست. موتور 1.3 لیتری با 63 اسب بخار نیرو و 103 نیوتن متر گشتاور این خودرو را به پیش می راند. وزن این خودرو 830 کیلوگرم است و مانند دیگر پرایدهای بازار ترمزهایش در جلو دیسکی و در عقب کاسه ای هستند. مدل 131 هم با پنج تیپ ارائه می شود. اگر یک 131 تیپ EX خریداری کنید، در واقع خودرویی را انتخاب کرده اید که فرمان هیدرولیک، ترمز ABS، ایربگ راننده، قفل مرکزی چراغ مه شکن، سیستم صوتی CD و پورت USB ، رینگ های آلومینیومی، سیستم ضد سرقت ایموبلایزر، تنظیم نور چراغ ها و سیستم جدید توزیع هوا در اتاق را در اختیارتان قرار می دهد. اما اگر SX را برگزینید باید از خیر ایربگ راننده بگذرید. در تیپ SL علاوه بر ایربگ راننده فرمان هیدرولیک را هم نخواهید یافت. LX فرمان هیدرولیک را به لیست امکانات باز می گرداند اما ترمز ABS و ایربگ را از لیست خود خارج می کند. آخرین و فقیرترین تیپ از نظر امکانات هم تیپ ST است که به جز فرمان هیدرولیک و ترمز ABS، ایربگ هم از امکانات درون کابینش حذف شده است.

پراید 132
طراحی این خودرو کمی با دیگر اعضای خانواده اش تفاوت دارد. شکل چراغ ها به خصوص در عقب و خطوط متفاوت 132 را کمی جذاب تر کرده است. اما در بخش قوای محرکه باز هم باید با همان موتور 1.3 و گیربکس پنج سرعته سر کنید اما اگر مدل دوگانه سوزش را خریداری کنید یک مخزن 48 لیتری گاز هم درون صندوق عقب قرار می گیرد تا در مصرف سوخت و سلامتی محیط زیست تاثیر مثبت داشته باشد. هر چند با مصرف گاز CNG حدود 11 اسب بخار نیروی کمتر در اختیار دارید. وزن این خودرو که بدنه اش تقویت شده است در مدل تک سوز به 850 کیلوگرم و در مدل دوگانه سوز به 920 کیلوگرم می رسد. از نظر رده بندی تیپ ها و آپشن ها مانند سایر مدل ها است. مطابق معمول هم تیپ EX پر آپشن ترین و تیپ ST کم آپشن ترین پراید 132 هستند.

متخصصین چه می گویند؟
سید سعید اردستانی از تعمیرکاران با سابقه این خودرو، می گوید: به نظر من کیفیت این ماشین در همه سال هایی که تولید شده در حال نوسان بوده است. مثلاً در سال های 84 تا 86 کیفیت خوب بود و بعد دوباره ضعیف شد و حالا کیفیت مونتاژ بهتر است. او اضافه کرد: در بحث فنی ما مراجعاتی داریم مثلاً در خصوص صدا از گیربکس در زمانی که خودرو خلاص است. این مشکل ناشی از عدم کیفیت و دقت کافی در ساخت دنده زیر گیربکس است. برخی از پمپ بنزین های این خودروها نیز آن گونه که انتظار می رود نیستند.حتی در مدل های 90 به بعد، پمپ بنزین زود خراب می شود و به صدا می افتد. در نهایت به حالت نیم سوز درمی آید و می سوزد. در مدل های دوگانه سوز مشکل گرما نداریم و فن دمای موتور را به خوبی پایین می آورد ولی خرابی استپر موتور گاهی از جمله ایرادهای آن است. استپر موتور این خودرو در مدل های دوگانه سوز، خوب عمل نمی کند و باعث می شود زمانی که خودرو در حالت گازسوز قرار دارد دور موتور نوسان کند و گاهی موتور خاموش  شود. این خاموش شدن و نوسان کردن باعث تغییر در فشار روغن و افزایش استهلاک می شود. این تعمیرکار زبده اضافه کرد: ما مراجعاتی در خصوص افزایش مصرف سوخت و خرابی سنسور اکسیژن نیز داریم. این سنسور که تاثیر مستقیم روی کارکرد ECU و پاشش سوخت دارد، کیفیت خوبی ندارد و چاره ای هم جز تعویض آن نداریم و دیاگ نمی تواند کمکی به ما بکند. ایجاد صدا و سخت جا رفتن دنده دو از دیگر موارد در برخی از پرایدها است. او می گوید برخی پرایدها از ناحیه بلبرینگ کلاچ و دنده برنجی دنده دو با مشکل روبه رو می شوند. جالب است که آب بندی کابین این خودرو هم آن طور که باید نیست. ما مراجعاتی نیز داریم برای کنترل نشتی آب به داخل کابین و یا صندوق عقب. این مشکل ناشی از کیفیت بد لاستیک های آب بندی است. مثلاً لاستیک آب بندی دور درب پراید 111 خود من در فصل سرما بیش از یک سانتی متر از طولش کم شده بود و نمی توانست کابین را آب بندی کند و حالا که هوا گرم شده تازه سایز این لاستیک به اندازه استانداردش نزدیک شده است.مدل های 141 در بحث آب بندی نبودن لاستیک های اتاق سرآمد بقیه هستند. سید سعید اردستانی در خصوص جلوبندی معتقد است: جلوبندی این ماشین برای خیابان های ما طراحی نشده است. اگر پراید در جاده های صاف و کم دست انداز حرکت کند می بینید که کیفیت جلوبندی این خودرو به خصوص در بخش میل موج گیر و بوش ها مناسب است. اما بعد از این همه سال، سایپا بهتر است فکری به حال این بخش بکند. افزایش قطر و کیفیت اهرم ها و بوش ها می تواند کمک شایانی به افزایش کیفیت جلوبندی بکند. برخی خودروها هم به علت شکستن سگدست و یا خرابی میل تعادل مراجعه می کنند. در بخش سیستم تعلیق باید بگویم کیفیت قطعات در گذشته بهتر بود و مثلاً کمک فنرهای قدیمی دیرتر خراب می شدند. الان حتی خودروهای صفر کیلومتر هم گاهی در بخش کمک فنرها بعد از مدت کوتاهی دچار نقص و ضربه به اتاق می شوند. وی می گوید: انتخاب های من از میان تولیدات پراید به ترتیب 111 به دلیل زیبایی و هندلینگ خوب، 131 به دلیل ارزانی قطعات بدنه نسبت به دیگر مدل ها و در نهایت هم پراید صبا به شرطی که کم کارکرد و سالم باشد پیشنهاد می کنند. اما یوسف داوود پیری که دستی بر آتش خرید و فروش این خودرو دارد درباره بازار پراید می گوید: این ماشین در گذشته با قیمت زیر 10 میلیون تومانی اش در اصل جایگزین پیکان شد. به همین دلیل همیشه فروشش خوب بوده و نوسان هم در این یک سال اخیر داشته است اما مردم به دلیل اینکه خودروی دیگری در این رنج از بازار وجود ندارد این ماشین را می خرند اما در حال حاضر مدل 111 را به خصوص جوانان بیشتر از دیگر مدل ها می خرند. دومین پرایدی که بازار به آن روی خوش نشان داده، مدل 131 فول است که بدنه اش هم قوی تر شده است. سومین پراید پر فروش هم 132 است که مدل فول آن بیشترین فروش را دارد. مردم از دوگانه سوزهای پراید زیاد هم استقبال نکرده اند با اینکه مصرف سوخت این خودرو کلاً بالا نیست. او می گوید: اگر یک پراید مدل پایین کره ای داشته باشیم و سالم هم باشد حتی پنج روز هم در نمایشگاه باقی نمی ماند و به دلیل کیفیت بالای قطعاتش بعد از گذشت چند سال هنوز هم خریداران خودش را دارد.